Αρχαιολογικοί Χώροι

Φοίνιξ. Αρχαία πόλη και λιμάνι, κοντά στο σημερινό Λουτρό, επίνειο της αρχαίας Ανώπολης και της Αράδενας. Σώζονται ερείπια από όλες τις ιστορικές περιόδους, καθώς και υπόγειοι θόλοι.

Λουτρό. Αρχαία πόλη που η ονομασία της οφείλεται στην ύπαρξη λουτήρων, στους οποίους διοχέτευαν το νερό από την Ανώπολη. Σώζονται λείψανά τους.

Αράδενα. Πρόκειται για την αρχαία πόλη Αραδήν ή Ηραδήν. Μάλλον ιδρύθηκε από Φοίνικες. Αυτόνομη πόλη με δικό της νόμισμα. Στο σημερινό ερειπωμένο χωριό σώζονται αρκετά αρχιτεκτονικά λείψανα και τάφοι.

Ανώπολις. Τα ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται κοντά στο σημερινό ομώνυμο χωριό. Ήταν αυτόνομη πολιτεία με δικό της νόμισμα. Αναπτύχθηκε τόσο κατά την αρχαιότητα αλλά κυρίως κατά τους χρόνους της ρωμαϊκής και βυζαντινής κυριαρχίας.

Τάρρα. Η αρχαία πόλη, ήταν παραλιακή, κτισμένη στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, εκεί που βρίσκεται σήμερα η Αγία Ρουμέλη. Μικρή αλλά ισχυρή και αυτόνομη πόλη με δικό της νόμισμα που στη μία πλευρά απεικόνιζε αίγαγρους και στην άλλη μία μέλισσα. Πιστεύεται ότι στην ευρύτερη περιοχή λειτουργούσαν αρχαία εργαστήρια υαλουργίας αφού σε ανασκαφές το 1959 βρέθηκε νεκροταφείο με ευρήματα αρχαϊκής εποχής του 5ου-4ου π.χ. αιώνα, πλούσιο σε κτερίσματα στους τάφους. Πολύ καλά οχυρωμένη, κατοικήθηκε συνεχώς από τα κλασικά χρόνια έως τη ρωμαιοκρατία.

Ποικιλάσιον ή Ποικίλασσος Αρχαία πόλη μεταξύ Συϊας (Σούγιας) και Τάρρα (Αγία Ρουμέλη) στην Τρυπητή Σφακίων, στο σημερινό Βουκελάσι, κτισμένη σε υψόμετρο 400μ. Πιθανότατα λιμάνι της Ελύρου. Πόλη της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής περιόδου. Εγκαταλείφθηκε κατά τη ρωμαιοκρατία ίσως επειδή ο οικισμός μεταφέρθηκε στην απόληξη του φαραγγιού της Τρυπητής. Παραλιακά έχουν εντοπισθεί ερείπια δύο (πιθανώς) ναών.

Καινώ. Μικρή, ορεινή αρχαία πόλη κτισμένη μέσα στο φαράγγι της Σαμαριάς, κοντά στις πηγές του ποταμού. Αναπτύχθηκε κατά την αρχαιότητα και σύμφωνα με την παράδοση εδώ γεννήθηκε η Βρυτομάρτυς Άρτεμις, η επονομαζόμενη Δικτύνη, κόρη του Δία. Το 1991 εντοπίστηκε υπαίθριο ιερό με πηγή, πολύ κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Ακόμα, βρέθηκαν χάλκινα και σιδερένια βέλη και αιχμές δοράτων. Μάλλον πρόκειται για το Μαντείο του Απόλλωνα ή το Κηρύκειον Άντρον. Στο ίδιο περιβάλλον έζησε και λατρευόταν η νύμφη Ακακαλίς, σύζυγος του Ερμή και κόρη του Μίνωα.

Χάρτης